Fazla veya Yersiz Ödenen KDV’nin İadesi

1- Fazla veya Yersiz Ödenen Vergi Nedir?

Fazla vergi, olması gereken oranın üzerinde vergi hesaplanmasıdır. Yersiz vergisi ise, vergiye tabi bir işlem olmadığı, ya da söz konusu işlem vergiden istisna, ya da vergiyi ödeyecek olanın vergi muafiyeti olmasına rağmen vergi hesaplanmasıdır. Örneğin yatırım teşvik belgesi ve bu anlamda KDV istisnası olduğu halde, teslime konu makine ve cihaz üzerinden KDV hesaplanması yersiz ödenen vergiye örnektedir.

2- Yasal Düzenleme Nedir?

3065 sayılı Kanunun (8/2)nci maddesine göre, “vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya KDV’yi fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda KDV gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla veya yersiz hesaplanan ve Hazineye ödenen vergi, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre işlemi yapan mükellefe iade edilir. Şu kadar ki söz konusu iadenin yapılabilmesi için işlemle ilgili beyanların düzeltilmesi ve fazla veya yersiz hesaplanan verginin satıcı tarafından alıcıya geri verilmesi şarttır”.

Örneğin; Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olanlar, mal ve hizmet satışları dolayısıyla KDV hesaplamazlar. Kanun hükmüne rağmen satış bedellerinde vergi gösterip müşteriden vergi tahsil edenler, bu vergiyi vergi dairesine yatırmak zorundadırlar. Aynı şekilde kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler de fazla tahsil ettikleri vergiyi vergi dairesine ödemek mecburiyetindedirler. Örnek:100.000TL’lik bir satış için 8.000 TL vergi hesaplaması gerekirken, 18.000TL hesaplayıp müşteriden tahsil edenler, fazla tahsil ettikleri bu vergiyi ilgili vergi dairesine beyan edip ödemek zorundadırlar.

3- Yurt İçinde Fazla veya Yersiz Ödenen KDV’nin İadesi Nasıl Yapılır?

3065 sayılı Kanunun (8/2) nci maddesi kapsamında fazla veya yersiz hesaplanan ve Hazineye ödenen verginin iadesi aşağıdaki esaslara göre gerçekleştirilir. Kural olarak, fazla veya yersiz hesaplanan vergi bulunması durumunda, gerek satıcı gerekse alıcı nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esastır. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Alıcının indirim hakkı bulunan mükellef olmaması durumunda, satıcının söz konusu fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir bir belge ile vergi dairesine başvurması gerekmektedir. Alıcının indirim hakkı bulunan bir mükellef olması durumunda ise, satıcının fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir belgeye ek olarak, alıcının fazla veya yersiz KDV tutarını indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle düzeltme yaptığının alıcının vergi dairesinden alınacak bir yazıyla tevsiki de istenecektir.

4- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Ekli Cetvellerde Yer Alan İdare, Kurum Ve Kuruluşlar Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler Dolayısıyla Fazla Ve Yersiz Uygulanan Verginin İadesi

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla fazla ve yersiz uygulanan vergi, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenecek yazıya istinaden vergi dairesi tarafından yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda alıcıya iade edilir. Söz konusu yazının genel bütçeli idarelerde söz konusu tutarın tahsil edildiği ve gelir hesaplarına aktarıldığı, diğer idare, kurum ve kuruluşlarda ise beyan edilerek vergi dairesine ödendiğini tevsik etmesi gerekir. Satıcının, fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergiyi alıcıya ödediğini gösterir belge ve indirim hakkı bulunan alıcıların düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte, beyanlarını düzeltmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutarı, ilgili dönem beyannamesinden tenzil edilir ve sonraki dönemler de buna göre düzeltilir. Fazla veya yersiz olarak ödendiği iddia edilen KDV’nin, satıcı tarafından iade olarak talep edilebilmesi için, KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilmesi ve beyana konu edildiği dönem ile iade talep edilen dönem arasında asgari söz konusu KDV tutarı kadar ödenecek KDV çıkması ve Hazineye ödenmesi gerekmektedir. Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında, fazla veya yersiz uygulanan KDV tutarından daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması ve Hazineye ödenmesi durumunda, sadece bu tutar iadeye konu edilebilecektir.

Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında ödenecek KDV çıkmaması durumunda ise Hazineye intikal eden herhangi bir vergi bulunmadığından, sadece düzeltme yapılacak olup, iade söz konusu olmayacaktır.

Bu uygulama yurtdışından temin edilen hizmetlere (gayri maddi hak ödemeleri dâhil) ilişkin sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen vergiler için de geçerlidir.

5- Gümrük İdaresine Fazla veya Yersiz Ödenen Verginin İadesi

İthalat sırasında fazla veya yersiz uygulanan vergiler, 3065 sayılı Kanunun 48 inci maddesi hükmüne göre; indirim hakkına sahip olmayanlara Gümrük Kanununa göre iade olunacaktır. İthalat sırasında fazla veya yersiz uygulanan verginin indirim hakkına sahip mükelleflere iadesi, mükellefin beyanlarının düzeltilmesi üzerine bağlı olduğu vergi dairesince gerçekleştirilir. Bunun için, indirim hakkına sahip mükellef, gümrük idaresine bir dilekçe ile başvurarak, gümrük idaresi fazla veya yersiz tahsil ettiği vergi tutarını mükellefin vergi dairesine doğrudan göndereceği bir yazı ile bildirir. Vergi dairesi bu yazı üzerine iade talebini sonuçlandırır. İndirim hakkına sahip mükelleflerin ithalat matrahında, ithalat işleminden sonra meydana gelen azalmalar (transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtıldığının tespit edildiği durumlar dâhil) nedeniyle fazla veya yersiz ödenen vergiler, bu mükellefler tarafından indirim hesaplarına alındığından iade edilmez. İthalat sırasında fazla veya yersiz ödenen bu vergiler ile ilgili olarak indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

6- Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Yer Alan Usul Ve Esaslar Çerçevesinde İmalatçılara İade Edilen Kısmı Üzerinden Hesaplanan KDV ve Fazla/Yersiz Hesaplanan KDV’ye Dönüşen Verginin İadesi

8/10/2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 91, 2 ve 3 üncü maddelerinde, 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen malların, imalatçılar tarafından imalatta kullanılmaları halinde, vergi tutarlarının indirimli uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu Kararnamede düzenlenen indirimli vergi uygulamalarından kaynaklanan vergi farklılaştırmalarının alıcılara iade yöntemi ile uygulanması, ÖTV Kanununun 12’nci maddesinin dördüncü fıkrasında Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden uygun görülmüş olup, bu düzenlemelerin uygulama usul ve esasları, Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde belirlenmiştir. Bu uygulamada, satıcılar tarafından teslime konu mallar için bağlı oldukları vergi dairelerine ödenmiş olan ÖTV, KDV matrahına dâhil olduğundan, bu ÖTV’nin Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde imalatçılara iade edilen kısmı üzerinden hesaplanan KDV de fazla/yersiz hesaplanan KDV niteliğine dönüşmektedir.

Bu şekilde fazla/yersiz hesaplanan KDV niteliğine dönüşen vergi, bu bölümde yer alan açıklamalar doğrultusunda iade edilir.

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; … İç ve Dış Tic. A.Ş. tarafından firmanıza, sahibi olduğunuz yatırım teşvik belgesi eki listede yer almasına rağmen KDV hesaplanarak teslim edilen makine ve teçhizat için ödenen KDV nin, ilgili firmanın işleme ait KDV yi kayıtlarına intikal ettirdiği ve beyan ettiği ayrıca bedelin yarısının Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yapılan nakdi hibe ile karşılandığı da dikkate alınarak, YMM KDV İade Raporuna göre iadesinin mümkün olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü istenilmektedir.

Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 13/d maddesinde, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimlerinin KDV den istisna olduğu hüküm altına alınmış, uygulamanın usul ve esasları 69 ve 87 Seri No.lu KDV Genel Tebliğlerinde açıklanmıştır.

87 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde yer alan açıklamalarda; teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine-teçhizat teslimleri vergiden müstesnadır. Bu hüküm uyarınca, teşvik belgesinde yer alsa dahi, katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar ile makine-teçhizatı münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemlerde kullanacak olanlara yapılacak teslimlerde istisna uygulanamayacaktır.

Öte yandan, 24.04.2003 tarihinden sonra, katma değer vergisi mükellefiyeti olmayan veya makine-teçhizatı münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemlerde kullanacak olanlara yapılacak teslimlerde ve bu malların ithalinde, teşvik belgesinde aksine bilgiler bulunsa bile katma değer vergisi uygulanacaktır.

Buna göre, söz konusu istisna tek safhalı olup, makine ve teçhizatın yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe teslimi sırasında uygulanmaktadır. Makine ve teçhizatı yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe teslim edenlerin makine ve teçhizat alımında veya imali için kullanılacak mal ve hizmetlerin temininde istisna uygulanması mümkün değildir.

Dolayısıyla, … İç ve Dış Tic. A.Ş. tarafından sahibi bulunduğunuz yatırım teşvik belgesi kapsamında firmanıza yapılan makine ve teçhizat teslimleri KDV den istisna olup, bu kapsamdaki işlemler üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

… İç ve Dış Tic. A. Ş. nin istisna kapsamındaki bu teslimleri nedeniyle piyasadan temin edeceği mal ve hizmetler ise genel hükümlere göre KDV ye tabi tutulacaktır. … İç ve Dış Tic. A.Ş. nin istisna kapsamındaki teslimleri nedeniyle yüklendiği ve indirim yoluyla telafi edemediği KDV nin ise genel hükümlere göre iadesi mümkün bulunmakta olup, istisna kapsamında yer alan bu teslim bedellerinin bir kısmının Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca hibe programından karşılanmasının istisna edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirilemeyen KDV nin iadesine bir etkisi bulunmamaktadır.

Öte yandan, KDV Kanununun 8/2. maddesi uyarınca fazla ve yersiz ödenen vergiler Bakanlığımızca belirlenecek usul ve esaslara göre ilgililere iade edilebilmektedir.

Buna göre, yatırım teşvik belgesi kapsamında KDV den istisna tutulması gerektiği halde KDV hesaplanmak suretiyle teslim edilen makine ve teçhizat için fazla ve yersiz ödenen KDV’nin, firmanıza 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (I) bölümünde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde iadesi mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.